خبر هفتگی فناوری: نرم افزار تحلیل نقشه‌های ذهنی توسط عضو هیات علمی دانشکده

معرفی تیم طراحی

دکتر فرشید آرام، عضو جدید هیئت علمی دانشگاه ارومیه، مدرک دکتری خود را از دانشگاه پلی تکنیک مادرید که به عنوان یکی از دانشگاه‌های سرشناس در حوزه معماری و شهرسازی مطرح می‌باشد در رشته پایداری و بازآفرینی شهری با درجه ممتاز دریافت نموده است. نرم‌افزار ابداعی وی، یک نرم‌افزار تخصصی است و کاربران اصلی این نرم‌افزار بیشتر متخصصان معماری و شهرسازی هستند. این نرم‌افزار به عنوان نخستین نرم‌افزار تخصصی طراحی شهری ایران مطرح می‌باشد و برای نخستین بار ایده این نرم‌افزار در مهرماه ۱۳۹۴ به صورت کامل پیاده‌سازی شد و در شهریور سال ۱۳۹۵ در یکی از بزرگترین پروژه‌های طراحی شهری ایران با عنوان «طراحی شهری رودخانه گلال خرم آباد» توسط شرکت مشاور هنر مهندسی شهر به کار گرفته شد و سپس در پروژه‌ای با عنوان «ساماندهی مسیر رودخانه شهر هرسین» نیز در سال ۱۳۹۶ مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به اینکه پروژه‌های شهری نیاز به گزارش و نیازسنجی دارند، در هر دو پروژه در بخش مطالعات، از تحلیل‌های این نرم‌افزار استفاده شد.

پس از عزیمت از ایران و تحصیل دکتری با مورد استقبال قرار گرفتن نرم‌افزار Mental Map Analyzer در دانشگاه پلی تکنیک مادرید، توسعه نرم‌افزار از سال ۱۳۹۶ در کشور اسپانیا آغاز شد و در آنجا با اضافه شدن پسوند نام فامیلی وی (آرام) تحت عنوان Aram Mental Map Analyzer شناخته شد و در پروژه پارک بزرگ شهر مادرید (پارک رتیرو) این نرم‌افزار با همکاری شرکت تحقیقاتی ABIO مورد استفاده قرار گرفت. در سال ۱۳۹۸ نتایج علمی این نرم‌افزار در ۱۲خبرگزار اسپانیا انتشار یافت و پس از آن در همان سال جزو برگزیدگان جشنواره اختراعات و نوآوری ۲۰۲۰ در استانبول شد. در سال ۱۳۹۹ گزارش ویژه‌ای در خصوص این نرم‌افزار در دانشگاه پلی تکنیک مادرید انتشار یافت. همچنین روش علمی این نرم‌افزار تحت عنولن مقاله‌ای «Design and Validation of a Computational Program for Analysing Mental Maps: Aram Mental Map Analyzer» به چاپ رسید و در پروژه‌های تحقیقاتی در سراسر دنیا مورد استفاده قرار گرفته است و در ۲۳ مقاله علمی بر اساس آمارScopus تا زمان حال به آن ارجاع علمی (citation) داده شده است.

 معرفی فناوری

متاسفانه شاهد هستیم که در برنامه ریزی‌ها و طرح‌های شهری به نظر مردم پرداخته نمی‌شود و یا در صورت نظرسنجی بسیار سطحی به آن پرداخت می‌شود و روش مناسبی برای سنجش حس واقعی شهروندان و درک نحوه تعاملشان با محیط زندگیشان استفاده نمی‌شود. آنچه که امروزه در سراسر دنیا مطرح می‌شود نحوه مشارکت دادن مردم در امور شهری و تجزیه و تحلیل داده‌های آنان به صورت دقیق و صریح‌تر می‌باشد تا تصمیم گیری درست و هدف‌مند اتخاذ گردد که شهر‌ها را پویاتر و سرزنده‌تر نماید و عرصه را برای حضور فعال انسان در شهر فراهم آورد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل نقشه‌های ذهنی در نحوة اتخاذ تصمیمات شهری بسیار سودمند می‌باشد، به گونه‌ای که میزان اهمیت فضا را برای برنامه‌ریزان شهری مشخص می‌نماید تا تصمیمات درست و بهینه در طرح‌های شهری به نحوی در نظر گرفته شود که به احساس هویت (هویت مکانی) و حس تعلق ساکنان لطمه‌ای وارد نگردد.

هدف اصلی این طرح تبدیل مولفه های کیفی در زمینه نقشه های ذهنی به داده های عددی بر مبنای مطالعات و تحقیقات صورت گرفته در این حوزه می باشد، که توسط برنامه رایانه‌­ای صورت می گیرد.

سرعت بخشیدن و تسهیل تجزیه و تحلیل نقشه های ذهنی در کمترین زمان

کاهش خطا در امر تجزیه و تحلیل و بیان گویا و دقیق تر از نقشه های ذهنی به شکل نمودار و نقشه خروجی تحلیل شده

امروزه کاربرد رایانه در زندگی روزمره را نمی توان نادیده گرفت به خصوص ورود پردازش های رایانه­ای در علوم و فنون، علاوه بر تسهیل و تسریع امور، سبب گشته تا انسان به ابعاد گسترده تری از علم و دانش دست یابد. دانش معماری و شهرسازی نیز مستثنی از این مقوله نمی باشد و بحث‌های شهرسازی رایانشی روز به روز کاربردی تر و گسترده تر می‌گردد.

مزایای رقابتی

می‌توان به طور خلاصه اهم ویژگی‌های کاربردی این نرم افزار را این‌گونه نام برد:

محاسبه داده کیفی و تبدیل آن به داده های کمی در قالب 4 مولفه کاربردی

تعیین نقاط مهم و حساس شهری جهت برنامه ریزی صحیح شهری

امکان مقایسه نظریات متخصصین با مردم و تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از آن

افزایش سرعت پردازش داده ها

کاهش ضریب خطا و کارایی بالا

خروجی به دو صورت داده های تصویری گویا و جداول عددی به صورت فایل Excel

استفاده چند منظوره در شاخه های مرتبط که دیدگاه مردم نسبت به محیط اطراف اهمیت بسیار دارد همچون جامعه شناسی و روان شناسی و معماری

امکان بسط و گسترش نرم افزار با استفاده از ایجاد امکانات نرم افزاری مورد نیاز

کاربرد صنعتی طرح:

با توجه به ویژگی ها و قابلیت های طرح ، امکان سنجش نقاط مهم و تشخیص ویژگی ها و پتانسیل های نقاط ارزشمند شهری توسط نرم افزار وجود دارد لذا در بخش های زیر کاربرد موثری خواهد داشت:

صنعت گردشگری و توریسم جهت شناسایی نقاط پر ارزش

صنعت ساختمان سازی و طرح های عمرانی کلان و خرد

طرح های توسعه شهری

تشخیص پتانسیل های اقتصادی ، صنعتی، اداری و...... مناطق مورد

مطالعه افزایش میزان موفقیت طرح های شهری و عمرانی و کاهش هزینه های بالای ناشی از امکان سنجی اشتباه

موارد کاربرد

این محصول نرم افزاری بیشتر جنبه تخصصی داشته و متخصصین حوزه معماری و شهرسازی در تمام سطوح به عنوان جامعه هدف بازار این محصولات می‌باشند. در بخش محصولات نرم افزاری قابلیت سرمایه‌گذاری توسط نهادهای علمی، مراکز فن آوری و موسسات تخصصی معماری و شهرسازی وجود دارد. روش اجرایی سامانه تجزیه و تحلیل نقش‌های ذهنی بر پایه اجرای نرم‌افزار می‌باشد و باتوجه به طراحی بسیار ساده، کاربر قادر خواهد بود براحتی با نرم‌افزار کار کند و خروجی‌های مورد نیاز خود را دریافت نماید. با توجه به شکل گیری نرم‌افزار بر اساس مطالعات دقیق علمی، در دو بخش نظری در حوزه دانشگاهی و مراکز تحقیقاتی برای دانشجویان و اساتید دانشگاهی رشته‌های مرتبط قابل استفاده می‌باشد، ضمن آنکه در بخش عملی نیز کاربرد گسترده‌ای در حوزة مدیریت و برنامه ریزی خرد و کلان شهری خواهد داشت.

تصاویر محصول